آیا کاسا یکهزار باعث ثبات درمنطقه خواهد گردید!

درست 12 سال قبل از امروز در اکتوبر سال 2006 سران کشور های افغانستان، پاکستان، تاجکستان و قرغیزستان در شهر دوشنبه کشور تاجکستان گردهم آمده و یادداشت تفاهمنامه ای را امضا نمودند که بر اساس آن خط انتقال برق از کشور های آسیای مرکزی ( تاجکستان، قرغیزستا) به کشور های آسیای جنوبی ( افغانستان ، پاکستان) تمدید گردد. با ساخت این خط انتقال انرژی برق، مقدار 300 میگاوات به افغانستان و 1000 میگاوات انرژی برق به پاکستان که شدیداً به کمبود انرژی برق مواجه اند،از کشور های قرغیزستان و تاجکستان که دارای منابع فروان انرژی برق میباشند، انتقال میگردد.

در آگست سال 2008 کشور های شامل پروژه کاسا یکهزار با تشکیل دارالانشاً پروژه کاسا یکهزار قدم مهم را جهت تطبیق این پروژه حیاتی گذاشتند. بانک انکشاف آسیایی نیز در تطبیق این پروژه سهم گرفته و در سال 2011 گزارش مطالعه امکان سنجی پروژه متذکره را تکمیل نمود. کشور های شامل پروژه کاسا یکهزار در سال 2012 با سازمان بین المللی همکاری های مالی (IFC) موافقه را امضا نمودند تا به حیث مشاور در انکشاف و تطبیق پروژه کاسا یکهزار اقدام نماید. سال 2015 شرطنامه های پروژه کاسا یکهزار آماده گردیده ومراحل تدارکاتی پروژه متذکره آغاز گردید. در ماه دسیمبر سال 2017 قرارداد های بخش افغانستان کاملاً آماده گردیده و با کمپنی های برنده امضا گردید. قرارداد های بخش قرغیزستان، تاجکستان و پاکستان تا اکنون در مرحله تدارکاتی قرار داشته و در آینده نزدیک طی سال جاری امضا خواهند گردید.

دولت افغانستان مکلف است تا پروژه متذکره را بدون ضیاع وقت و در زمان از قبل تعین شده تکمیل و به بهره برداری بسپارد. تطبیق موفقانه پروژه متذکره و انتقال انرژی برق آسیایی مرکزی به آسیای جنوبی از راه افغانستان، نقش افغانستان را در بازی های اقتصادی و سیاسی منطقه برجسته میسازد. در صورت تطبیق موفقانه و بهره برداری پروژه کسایکهزار کشورهای آسیای مرکزی چون تاجکستان و قرغیزستان و همچنان کشور پاکستان بخاطر تجارت و تامین انرژی برای صنایع در حال رشد خویش شدیداً به افغانستان وابسته گردیده و از مداخلات منفی در خاک افغانستان اجتناب خواهند نمود. همچنان تطبیق پروژه متذکره سبب میگردد تا کشور های دیگر آسایی مرکزی که دارای منابع وافر انرژی هستند، راه های انتقال و تجارت انرژی را از طریق افغانستان جستجو نموده و پروژه های بنیادی دیگر را نیز به دولت افغانستان پیشنهاد نمایند.

در حال حاضر گفتگو روی ساخت خط انتقال برق از کشور های دیگر آسیای مرکزی چون ترکمنستان و ازبکستان به پاکستان و آسیای جنوبی از طریق افغانستان با سران کشور های منطقه بخصوص افغانستان آغاز گردیده است. در اینده نزدیک انتظار میرود تا یادداشت تفاهنمامه ای دیگری در زمینه انتقال انرژی با کشور های منطقه و افغانستان امضا گردد. بناً پروژه کاسا یکهزار آغاز یک تحول مثبت و همکاری مشترک میان کشور های منطقه بوده و ایجاب مینماید تا دولت افغانستان با جدیت خاص در تطبیق پروژه متذکره اقدام عملی نماید. انتظار میرود حکومت نظامی پاکستان که یکی بازی گران اساسی در جنگ افغانستان میباشد بخاطر تامین منافع خویش با تطبیق موفقانه پروژه کاسا یکهزار، از تقویت گروه های مخالف دولت افغانستان دست کشیده و امنیت افغانستان بهتر گردد. همچنان با درنظر داشت فرصت بدست آمده دستگاه دیپلوماسی دولت بخاطر موقعیت حساس جغرافیای افغانستان و در جهت ایفای نقش مهم و سازنده افغانستان بخاطر ترانزیت انرژی میان کشور های آسیای میانه و آسیای جنوبی، تلاش شبانه روزی نمایند، تا باشد در آینده نچندان دور شاهد یک افغانستان امن و باثبات باشیم.

نویسنده: خالد عابدی